-ARTROZE –

DEGENERATIVNA OBOLJENJA ZGLOBOVA

 Artroze su degenerativna oboljenja zglobova progresivnog karaktera, ujedno jedno od najčešćih oboljenja u ortopediji. Bolest je stara koliko i ljudski rod jer su artrotične promjene pronađene kako na  fosilnim ostacima pračovjeka tako i egipatskim  mumijama. Oboljenje  prvo zahvata hrskavicu zglobova, potom koštane rubove zglobnih tijela, a zatim i zglobnu ovojnicu. To dovodi do otoka, deformacije zgloba i izljeva u zglobu što je sve praćeno bolovima i otežanim hodom. Kod osoba mlađe dobi   jednaka je zastupljenost oboljenja kod  oba spola, dok u starijoj dobi češće obolijeva ženska populacija. Artroze po svojoj etiologiji dijele na primarne i sekundarne. Primarna artroza javlja se na više zglobova. Nastanak primarne artroze nije u cijelosti razjašnjen, no svakako je u  vezi je sa spolom, starosnom dobi, hormonalnim problemima, pretjeranom debljinom, genetičkim faktorima, klimatskim uslovima i prehranom . Sekundarna artroza zahvata pojedinačne zglobove i poznatog je uzroka. Uzrok su joj prevashodno mehanički faktori (povrede i anomalije), upale  zglobova, cirkulatorne smetnje. Patološko - anatomske promjene ortroza počinju  omekšavanjem i oštećenjem zglobne hrskavice - ona gubi svoj sjaj i elastičnost, postaje krhka, puca i ljušti se. Potom se javljaju promjene i na koštanim strukturama-javljaju se rubni osteofiti i koštane ciste. Zglobna ovojnica usljed stalnog podražaja produkuje  tečnosti te se stvara izljev u zglobu, promjene zahvataju  kapsulu zgloba, ligamente, mišiće tetive i vezivo, što konačno rezultira deformacijom zgloba.Artroze se klinički manifestuju  otokom, bolom, ograničenom pokretljivošću i deformacijom zahvaćenog zgloba. Najčešće su zahvaćeni zglobovi koljena i kuka a rjeđe ostali zglobovi i izrazi gonartroza i koksartroza su dobro poznati u narodu. Gonartroza je artroza koljenog zgloba. Statistički podaci pokazuju da 17% ljudske populacije  boluje od ovog degenerativnog oboljenja koljena. Koksartroza je artroza  zgloba kuka, po učestalosti nešto rjeđa od gonartroze i zasad artroza koja se najčešće liječi operativno - to jest ugradnjom vještačkog zgloba ili proteze kuka. Dijagnoza artroza se efikasno postavlja na osnovu kliničkog , UZV pregleda I RTG snimka. Terapija artroze je za svakog bolesnika individualna, a može biti  konzervativna ili operativna. Konzeravativna terapija je simptomatska i u nju spadaju: medikamentozna, nesteroidni antireumatici, kortikosteroidi, nehormonalni biohemijski preparati,  fizikalna terapija, opće mjere (adekvatno radno mjesto, ugodni mikroklimatski uslovi, regulacija tjelesne težine, izbjegavanja hoda po neravnom terenu, ravna obuća, odmor, liječenje ostalih bolesti) imobilizacija u akutnim stanjima edukacija bolesnika o vlastitoj bolesti.operativno liječenje u slučaju većih deformacija zglobovaArtroze su bile, i danas su bolest  koja nije izlječiva, međutim preciznom dijagnostikom koju omogućuje ultrazvučni pregled zgloba (u cilju pronalaska tečnosti u zglobu, pregleda stanja zglobne ovojnice, stepena istrošenosti hrskavice zgloba, te pronalaska cisti kako u okolini zgloba tako i na meniskusima, ako su u pitanju koljena) može se adekvatno odrediti način liječenja u cilju smanjenja bolova, povećanja pokretljivosti zgloba i samim tim sprečavanja težih komplikacija. 

Dr Enver Šabić

specijalista opšte hirurgije

specijalista ortopedije i traumatologije