Skoro da nema čovjeka koji nije čuo za ultrazvuk i njegovu najčešću primjenu u medicini: UZV štitne žlijezde, dojki, jetre, bubrega ili trudnica, ali je malo čak i medicinskih radnika koji poznaju mogućnosti ultrazvučne dijagnostike u otkrivanju bolesti ruku i nogu. Razloga za to je više, a najveći činjenica da je malo ortopeda u Bosni i Hercegovini koji u svom radu svakodnevno koriste ultrazvučnu dijagnostiku što je dovelo do toga da se znanje iz ove oblasti mora sticati izvan granica naše zemlje.

UZV su zvučni talasi frekvencija iznad granica čujnosti, a u medicini se najčešće koriste frekvencije od 2-12 MHz. UZV dijagnostika spada u grupu neinvaznivih tj. neškodljivih metoda, to je provjerena, dokazana i jeftina, time suverena metoda za otkrivanje mnogih bolesti u ljudskom organizmu. U razvijenim zemljama i organizovanom društvu zakonom je propisana obaveza UZV pregleda dječijih kukova odmah po roðenju prije nego majka sa novoroðenčetom napusti porodilište što je i najčešća primjena ove metode u dojenačkom dobu. U dječijem dobu ova metoda se koristi u otkrivanju mnogih bolesti: Pertesova bolest kuka, Diskoidni meniskus koljena, Osteohondroze, narkoze kosti, raznih cista ruku i nogu, upale zglobova, tumora te preloma kostiju ruku i nogu.
Kod odraslih najčešća mu je primjena kod: napuknuća mišića, tetiva i ligamenata, povreda meniskusa, izljeva u zglobovima , krvnih podliva, gnojnih upala, cista i tumora ruku i nogu, okoštavanja oko zglobova, slobodnih zglobnih tijela, a može se koristiti i kod preloma kostiju te posebno u otkrivanju poremećaja arterijske i venske cirkulacije ruku i nogu.

Zašto se rade UZV pregledi?

Ultrazvuk kao vrlo efikasna moglo bi se reći novija dijagnostička metodaje, koja je ne škodljiva, nimalo štetna po pacijenta, može da se ponavlja više puta bez bojazni za negativan učinak po pacijenta koristi se u velikom spektru dijagnostičkih UZV- procedura kod odraslih i djece za pregled mnogih dijelova tijela i to uključujući:

• mozak: kod male djece pregled se vrši kroz, najčešće, veliku frontanelu za dijagnosticiranje kongenitalnih anomalija, krvarenj, tumora.
• vrat: ultrazvuk se koristi za pregled patoloških stanja štitne žlijezde, pljuvačnih žlijezda, velikih krvnih sudova vrata, tumora, cista u predjelu vrata, a svakako i limfnih žlijezda.
• toraks: ultrazvuk je u mogućnosti prepoznati tumor smješten blizu torakalnog zida, oboljenja pleure kao i dijagnostika pleuralnog i perikardijalnog izljeva.
• srce: ultrazvuk se koristi za pregled i detekciju oboljenja srca.
• abdomen: ultrazvuk može otkriti patološke kolekcije tečnosti, tumore pojedinih organa, infekcije kao i neke bolesti urinarnog trakta.
• jetra: UZ može naći tumore (benigne ili maligne, primarne ili sekundarne), krvarenja u jetri, kao i manje bolesti u jetri, infekcije, ali i uzroke ikterusa.
• pankreas: ultrazvuk pomaže u detekciji bolesti pankreasa: tumori, akutni ili hronični pankreatitis.
• žučna kesa i žučni vodovi: ultrazvuk se koristi za otkrivanje patoloških stanja žučne kese kao i mjesta nastalog bloka u protoku žuči. Ultrazvuk se rutinski koristi za otkrivanje kamenaca u žučnoj kesi.
• nadbubrežne žlijezde: ultrazvuk je u mogućžnosti da otkrije tumore nadbubrežnih žlijezda.
• slezena: ultrazvuk se koristi u detekciji oboljenja slezene, kao i evaluaciji povreda u slezeni.
• bubrezi: ultrazvuk se koristi za otkrivanje upalnih i tumorskih procesa na bubrezima, kaoi evaluaciji nakon operativnog zahvata.
• mala zdjelica: ultrazvuk je prva metoda izbora za pregled i otkrivanje oboljenja prostate, mokraćnog mjehura, vezikula seminales, uterusa, cerviksa i jajnika.
• dojka: ultrazvuk se koristi kao prva dijgnostička metoda za pregled i otkrivanje tumorskih i upalnih procesa u dojci.
• skrotum: UZ se koristi kao prva metoda za detekciju upalnih i tumorskih procesa kao i stanja nakon povrde.
• kukovi: ultrazvuk kao potpuno bezopasna metoda, koristi se za pregled kukova kod novoroðene i dojenačke djece.

Kako se pripremiti?

Kod pregleda organa abdomena, potrebno je da pacijent doðe na ultrazvučni pregled natašte, jer će na taj način biti lakši i jasniji prikaz žučne kese i pankreasa. Kod pregleda organa male zdjelice, pacijenti moraju imati punu mokraćnu bešiku, jer na taj način omogućavaju bolji prikaz same mokraćne bešike, prostate, vezikule seminalis, a kod žena i djevojčica materice i jajnika. Treba ljekaru napomenuti ukoliko pacijent ima metalno strano tijelo u dijelu tijela koji se pregleda. Takoðer se ljekaru treba napomenuti ako je pacijent unazad četiri dana radio neku kontrastnu metodu.